خبرگزاری مهر، گروه دین و اندیشه: دسته‌بندی ایمان و کفر، در تمام ادیان و جوامع می‌تواند پیاده شود؛ یعنی همه جا ما گروه مؤمنین و گروه کفار داریم. حتی در غیرمسلمانان هم، آن‌هایی که به شریعت الهی خودشان و آموزه‌های انبیای راستین ایمان دارند و به شریعت خودشان عمل می‌کنند، آن‌ها هم مؤمن هستند.
در خصوص همراهی جبهه ایمان و همدلی مسلمانان و مسیحیان مومن در انتظار برای آمدن منجی، با علی عباس‌آبادی، پژوهشگر حوزه کلام و تاریخ اسلام و مدرس حوزه و دانشگاه به گفتگو نشستیم.
عباس آبادی گفت: در ادبیات قرآن و معارف اهل‌بیت علیهم‌السلام، می‌بینیم که ملاک تقسیم‌بندی انسان‌ها ایمان و کفر است؛ چه تقسیم‌بندی فردی و چه تقسیم‌بندی اجتماعی، که نهایتاً دو جبهه حق و باطل از دل آن بیرون می‌آید. در آیةالکرسی می‌خوانیم: «الله ولیّ الذین آمنوا یخرجهم من الظلمات الی النور و الذین کفروا أولیائهم الطاغوت یخرجونهم من النور إلی الظلمات أولئک أصحاب النار هم فیها خالدون»؛ خداوند، سرپرست مؤمنان است و آن‌ها را از تاریکی‌ها به نور بیرون می‌آورد! اما کسانی که کفر بورزند، سرپرست آن‌ها طاغوت است. این طاغوت‌ها آنان از نور به سمت تاریکی‌ها بیرون می‌آورند! همین‌ها هستند که اهل جهنّمند و همین‌ها در دوزخ جاودانه می‌شوند.
وی ادامه داد: می‌بینیم که از همان ابتدا تقسیم‌بندی می‌کند: یک جبهه، جبهه مؤمنین و اولیای خدا، جبهه خیر، جبهه عقل و جنود عقل؛ و جبهه دیگر، جبهه دشمنان خدا و شیاطین و طاغوت‌ها، جبهه کسانی که در مقابل انبیا اولیای الهی صف‌بندی کردند!
وی افزود: این تقسیم‌بندی در سوره مبارکه حمد نیز هست. می‌فرماید: «اهدنا الصراط المستقیم * صراط الذین أنعمت علیهم غیر المغضوب علیهم و لا الضالّین»؛ خداوندا! ما را به شاهراه مستقیم هدایت کن؛ یعنی مسیر آن‌هایی که به آن‌ها نعمت هدایت را دادی و وارد وادی ایمان شدند، نه مسیر آن‌هایی که وارد وادی ایمان نشدند. حال، آن‌هایی که وارد وادی ایمان نشدند و مؤمن نیستند، خودشان دو گروهند: یک گروه کسانی که حق را شناختند، اما انکار کردند، که «مغضوب علیهم» هستند و مورد خشم خداوند قرار گرفته‌اند. یک عدّه هم هستند که عناد نورزیدند و دشمنی نکردند، اما به هر حال، وارد وادی ایمان نشدند؛ اینها «ضالّ» و گمراهند. به اصطلاح، جاهل قاصرند، نه جاهل مقصّر. پس باز هم ملاک تقسیم، ایمان و کفر است.
دسته‌بندی ایمان و کفر، در تمام ادیان و جوامع می‌تواند پیاده شود؛ یعنی همه جا ما گروه مؤمنین و گروه کفار داریم. حتی در غیرمسلمانان هم، آن‌هایی که به شریعت الهی خودشان و آموزه‌های انبیای راستین ایمان دارند و به شریعت خودشان عمل می‌کنند، آن‌ها هم مؤمن هستند
این کار شناس دینی گفت: دسته‌بندی ایمان و کفر، در تمام ادیان و جوامع می‌تواند پیاده شود؛ یعنی همه جا ما گروه مؤمنین و گروه کفار داریم. حتی در غیرمسلمانان هم، آن‌هایی که به شریعت الهی خودشان و آموزه‌های انبیای راستین ایمان دارند و به شریعت خودشان عمل می‌کنند، آن‌ها هم مؤمن هستند. البته نمی‌خواهیم بگوییم آن‌ها بر حق هستند و حق تکثّربردار است؛ اما تا وقتی که عناد نمی‌ورزند و به آن‌چه از الهیات فهمیده‌اند، عمل می‌کنند و می‌خواهند راه حق را پیدا کنند، آن‌ها هم در دسته مؤمنین قرار می‌گیرند؛ مگر این‌که حق را بشناسند و عناد بورزند، یا به همان میزان حقّی که به ایشان رسیده هم عمل نکنند.
وی ادامه داد: بنابراین آن مؤمنینی هم که در سایر ادیان الهی هستند ـ یعنی ادیانی که از طرف خدای متعال آمده، نه ادیان ساختگی ـ آن‌ها هم در جبهه مؤمنین قرار می‌گیرند. البته باید منتظر باشیم تا حقیقت ایمان و ولایت به صورت کامل تجلّی کند و ظهور اتفاق بیفتد تا این مؤمنین هم، چون کفر و عناد نمی‌ورزند، به اصل حق برسند و آن را بپذیرند.
وی افزود: برای همین، شما می‌بینید که جبهه مؤمنین تشکیل می‌شود و مؤمنین یهودی و مؤمنین مسیحی هم در کنار مسلمانان مؤمن قرار می‌گیرند. این مؤمنین همه با هم اجتماع می‌کنند. هم‌چنان که جبهه کفر و جبهه نفاق هم با یک‌دیگر متحد می‌شوند: جبهه نفاق در جهان اسلام، یعنی وهابیت خبیث، سلفی‌ها و تکفیری‌ها ـ که حقیقتاً منافقند و با مسلمانان واقعی دشمنی می‌کنند ـ اینها هم به همان جبهه کفر و طاغوت و استکبار می‌پیوندند.
عباس آبادی گفت: در قرآن کریم هست که: «قل یا أهل الکتاب تعالوا إلی کلمة سواء بیننا و بینکم ألّا نعبد إلّا الله و لا نشرک به شیئا و لا یتّخذ بعضنا بعضاً أرباباً من دون الله»؛ ای اهل کتاب! ای مسیحیان! ای یهودیان! بیایید به سمت یک ایده مشترک! یک ایده مشترکی بین ما و شما هست؛ بیایید همه به سمت این ایده برگردیم. آن ایده مشترک این است که: اولاً جز خدا کسی را نپرستیم؛ دوم این‌که: برای خدا در هیچ امری شریک قرار ندهیم و از غیر او کمک نخواهیم؛ سوم این‌که: هیچ کدام از ما و هیچ گروهی از ما، فرد یا گروه دیگری را به بردگی نگیرد، خودش را صاحب و مالک آن‌ها نداند. بیایید برده‌داری را، چه از نوع سنتی ـ که در ظاهر مُلغی شده ـ و چه برده‌داری مدرن را دور بیندازیم!
وی افزود: اگر با یک‌دیگر این پیمان را بستیم و این سه کار را انجام دادیم، همه زیر یک پرچم واحد جمع خواهیم شد که همان پرچم ایمان است. و باقی امور نیز به تدریج اتفاق خواهد افتاد، حقیقت و هدایت عرضه خواهد شد و کار به پیش خواهد رفت.
وی ادامه داد: در قرآن کریم از مؤمنین مسیحی با تجلیل فراوان یاد شده است. می‌فرماید: «و لتجدنّ أقربهم مودّةً للذین آمنوا الذین قالوا إنّا نصاری ذلک بأنّ منهم قسّیسین و رهباناً و أنّهم لا یستکبرون»؛ کسانی از غیرمسلمانان که بیش‌ترین مودّت و مهربانی را نسبت به مسلمانان دارند، کسانی هستند که می‌گویند ما نصرانی هستیم، یعنی پیروان عیسای ناصری علیه‌السلام. اینها از همه به مؤمنان نزدیک‌ترند و از همه زودتر به جبهه ایمان جذب می‌شوند؛ چون باصفا و خالصند و به آموزه‌های نابی که از انبیا به آن‌ها رسیده، همان مقداری که فهمیدند، پای‌بند هستند و عمل می‌کنند. و اینها اهل تکبّر و استکبار در برابر خداوند نیستند. اینها اگر چه به لحاظ ظاهری ممکن است در دستگاه کفار باشند، اما به لحاظ ایمانی در جبهه مؤمنین قرار می‌گیرند. باید حوصله کرد و با آنان مدارا نمود تا اندک اندک حقیقت توحید و ولایت در عالم جلوه‌گر شود.
در برخی روایات داریم که در عصر ظهور، کرور کرور (یعنی میلیون میلیون) از مؤمنین مسیحی به وجود مبارک امام زمان علیه‌السلام می‌پیوندند و با ایشان همراه می‌شوند
این کارشناس دینی گفت: در آیه بعدی می‌فرماید: «و إذا سمعوا ما أنزل إلی الرسول تری أعینهم تفیض من الدمع ممّا عرفوا من الحقّ یقولون ربّنا آمنّا فاکتبنا مع الشاهدین»؛ هنگامی که آیات نازل‌شده بر پیامبر را می‌شنوند، چشم‌های‌شان اشک می‌بارد، از این حقایقی که دریافت کرده‌اند. آن‌گاه ایمان می‌آورند و از خداوند می‌خواهند که آنان را نیز در زمره اهل‌حق ثبت کند و به شمار آورَد. این همان حالت روحی و ایمانیِ این‌هاست. این همان تواضع و عدم استکبار آن‌هاست.
وی در پاسخ به این سوال که مؤمنان مسیحی در عصر ظهور چگونه خواهند بود، گفت: در برخی روایات داریم که در عصر ظهور، کرور کرور (یعنی میلیون میلیون) از مؤمنین مسیحی به وجود مبارک امام زمان علیه‌السلام می‌پیوندند و با ایشان همراه می‌شوند. چون می‌بینند که حضرت مسیح علیه‌السلام از آسمان بازگشته و به آن حضرت اقتدا کرده است. برای همین، یکی از گروه‌هایی که در زمان ظهور به جمع یاران حضرت می‌پیوندند، همین مسیحیانِ مؤمن هستند.
نظر شما